Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Teklifi Komisyonda Kabul Edildi

Kanun Teklifi Komisyonda Kabul Edildi

Komisyon toplantısı verilen aranın ardından yeniden toplandı. Sokak hayvanlarına ilişkin düzenlemeler içeren ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, görüşmelerin tamamlanmasının ardından TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda kabul edildi. 17 maddelik kanun teklifi ile sahipsiz hayvanlara yönelik çalışmalarda belirsizlik yaşanmaması amacıyla, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zorunlu olduğundan ‘sahipli hayvan’ ve ‘sahipsiz hayvan’ kavramları tanımlandı. Mevcut kanundaki ‘yakala-kısırlaştır-sal’ uygulamasının kaldırılması nedeniyle hayvan bakımevi tanımında değişiklik yapıldı. Buna göre, hayvan bakımevi, ‘Bakanlıktan izin alınarak kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği tesis’ olarak tanımlandı. Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların hayvan bakımevlerine toplanması ve rehabilite edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması nedeniyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın, onun yasal sorumluluğunu üstlenerek sahiplenilmesiyle mümkün olacağı ilkesi kabul edildi. Kanunun ilkeleri arasında yer alan ‘Evcil hayvanlar, türüne özgü yaşam koşulları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da sahipli hayvanlar gibi yaşamları desteklenmelidir’ ifadesi yürürlükten kaldırıldı.

Sorumluluğunu Yerine Getirmeyen Belediye Başkanlarına Hapis Cezası

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz, güçten düşmüş, tehlikeli hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımlarının yapılması ile rehabilitasyonun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Kanunla belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından toplanacak ve bakımevlerine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanlarındaki hayvanları toplayarak en yakın hayvan bakımevine götürecek. Yerel yönetimler, bu işlemler için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5’i oranında kaynağı, sahipsiz hayvanların toplanması, bakımevlerinin inşası, rehabilite edilmesi ve sahiplendirilinceye kadar bakımı için ayıracak. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak ve ayrılan ödeneklerin başka bir amaçla kullanılması durumunda belediye başkanlarına ve yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. Yerel yönetimlere, hayvan bakımevi inşası ve mevcut bakımevlerinin koşullarının iyileştirilmesi için 31 Aralık 2028’e kadar süre tanınacak.

Ötenazi İbaresi Çıkarıldı

Yerel yönetimler tarafından kurulacak hayvan bakımevlerinde rehabilite edilen hayvanlar sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Kanun teklifinin 4. maddesinde değişiklik yapılarak, sokak hayvanlarına ilişkin madde netleştirildi. Buna göre, sokaktan toplanacak kediler bakımevlerine alınacak ve rehabilitasyon sürecinin tamamlanmasının ardından doğal yaşamlarına geri bırakılacak. Köpekler ise sahiplendirilinceye kadar bakımevlerinde kalmaya devam edecek. Tarım ve Orman Bakanlığı, hayvan bakımevlerine alınan hayvanların doğru ve güncel tespitini yapabilmek amacıyla bakanlık veri sisteminde kayıt oluşturacak. Kanun teklifinde yer alan ötenazi ibaresi çıkarıldı. Ötenazi yerine, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 9. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen tedbirlerin uygulanacağı belirtildi. Buna göre, hayvanlara ötenazi yapmak yasaktır. Ancak, hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi veya eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.

Ayrıca, değişiklikle ‘Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’ kapsamında gerekli idari tedbirleri almaya yetkilidir’ ibaresi eklendi. AK Parti grubundan Komisyon Başkanlığına sunulan bir diğer değişiklik önergesiyle birlikte hayvan koruma gönüllülüğü tamamen kaldırılacak.

Yerel Yönetimlerin Görev ve Sorumluluklarını Yerine Getirmesi Hedefleniyor

Sahipsiz hayvanlara yapılacak müdahalenin sadece tıbbi gerekçelerle değil, kanunda yer alan diğer istisnai durumlarda da yapılabilmesine imkan tanınıyor. Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan hayvanların bakımevi dışında bir yere bırakılması yasaklanıyor. Böylece sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan bakımevlerine götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakımevinde bakılmasına ilişkin hükümlerinin uygulanması ve yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarının eksiksiz olarak yerine getirilmesi hedefleniyor.

Bakanlık Yerel Yönetim ve Kuruluşlara Mali Destek Sağlayacak

İllerde bulunan hayvanları koruma kurulunun görevleri de değişecek. Kurulun görevleri arasına sahipsiz hayvanların korunmasına yönelik yürütülen çalışmaların yanı sıra insan, hayvan ve çevre sağlığını korumaya yönelik olarak sahipsiz hayvanlardan kaynaklı sorunları belirlemek ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri üretme görevi eklenecek. Düzenlemeyle, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara yapılacak desteğin kapsamı genişletiliyor. Buna göre, insan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanacak. Caydırıcılığın sağlanması amacıyla sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi durumunda idari para cezası verilecek. Ceza, hayvan başına 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak.

Muhalefet Milletvekillerinden Tepki

Muhalefet milletvekilleri kanun teklifinin kabul edilmesinin ardından masalara vurarak, ‘Reddediyoruz, reddediyoruz’ şeklinde tepki gösterdi. Komisyon Başkanı Vahit Kirişçi, teklifin kanun teklifi ile ilgili muhalefet şerhinin perşembe günü komisyona iletilmesi gerektiğini belirterek toplantıyı kapattı.